background


ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ - BULLYING - ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ ΑΝΝΑ (ΨΥΧΟΛΟΓΟΣ Α.Π.Θ.)

 
ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ

Α) Ορισμός Επιθετικότητας
Η έννοια της επιθετικότητας είναι ευρεία και αμφίσημη. Ορίζεται ως µια ενεργητική πράξη ή διαδικασία που ως σκοπό έχει την κυριαρχία ή την αρχηγία ή ως η τακτική του «επιτίθεσθαι» και του «απειλείν», είτε ως εχθρική ή βλαπτική ή καταστροφική συµπεριφορά ή στάση, ιδίως αν προξενείται από το αίσθηµα της µαταίωσης. Περιγράφει ένα ευρύ φάσµα τύπων συµπεριφοράς, τόσο στο ζωικό βασίλειο, όσο και στον άνθρωπο. Σύμφωνα με τον Bandura (1973) επιθετικότητα είναι η συμπεριφορά που έχει ως αποτέλεσμα τον τραυματισμό ή την καταστροφή προσωπικής περιουσίας.

Θεωρίες

- Ψυχαναλυτική Θεώρηση: Libido: Το ένστικτο του Θανάτου οδηγεί σε επιθετικές συμπεριφορές.
- Βιολογική Θεώρηση: Ο υποθάλαμος, η αμυγδαλή και ο ιππόκαμπος, παίζουν σημαντικό ρόλο στην εκδήλωση επιθετικών συμπεριφορών, όπως επίσης και κάποιες ορμόνες όπως η τεστοστερόνη (στους άντρες), η κορτιζόλη και η βαζοπρεσσίνη. Η σωματική ανάπτυξη, (έμμηνος ρύση στα κορίτσια), είναι παράγοντας που επιδρά στην εκδήλωση επιθετικών συμπεριφορών.
- Θεωρία της Κοινωνικής Μάθησης του Bandura (1977): Οποιαδήποτε κοινωνική συμπεριφορά μαθαίνεται μέσω: 1) άμεσης εμπειρίας μέσω της οποίας το άτομο άμεσα ανταμοίβεται για τη συμπεριφορά, και 2) έμμεσης εμπειρίας Ο Bandura πραγματοποίησε μια σειρά ερευνών με μικρά παιδιά που έβλεπαν ένα ενήλικα να βιοπραγεί σε μια κούκλα. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως η επιθετική συμπεριφορά μπορεί να μαθευτεί άμεσα αλλά και έμμεσα: αφού μαθευτεί μπορεί να γενικευτεί σε άλλα πλαίσια και χρονικές περιόδους. Πράγματι, η έκθεση των παιδιών σε βίαια τηλεοπτικά προγράμματα βρέθηκε να αυξάνει την επιθετικότητα ειδικά των αγοριών.

Επιθετικότητα στο σχολείο

- Αποτελείται από τρία άτομα: Θύτης- Θύμα- Παρατηρητής
- Είναι η Συναισθηματική, Λεκτική, Ψυχολογική Βία.
- Αποτελεί μια μέθοδο εξαναγκασμού
- Έχει καταγραφεί τα τελευταία χρόνια ως μια ξεχωριστή και αξιόποινη πράξη
- Παίρνει τη μορφή άμεσου και έμμεσου εκφοβισμού
- Αφορά την τάξη, φυλή, θρησκεία, φύλο, σεξουαλικότητα, εμφάνιση, συμπεριφορά, μέγεθος, ικανότητα.
- Αν γίνεται από ομάδα ονομάζεται Mobbing
- το bullying, είναι πάντα μορφή βίας που ασκείται συνειδητά και συστηματικά εναντίον συγκεκριμένου ατόμου η ατόμων.

- Ο Θύτης
Είναι το άτομο που προκαλεί το φαινόμενο του εκφοβισμού. Κίνητρα για εκφοβισμό μπορούν να αποτελέσουν:
1. Η ζήλεια
2. Η δυσαρέσκεια
3. Η κατάθλιψη
4. Διαταραχές προσωπικότητας π.χ. ναρκισσισμός, ΔΕΠΥ (Έλλειψη αυτοελέγχου)
ΜΜέχρι την ηλικία των 25 χρονών ,το ένα τέταρτο των θυτών έχει καταδικαστεί για πράξεις βίας και είναι χρήστες ουσιών».

- Το Θύμα
Μπορεί να οδηγηθεί ακόμη και στην αυτοκτονία.
• 15-20 παιδιά αυτοκτονούν κάθε χρόνο μόνο στην Αγγλία επειδή είναι θύματα bullying.
Χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς του θύματος:
- «Άγχος, φόβος, ανασφάλεια, πραότητα.
- Κακή αυτοεικόνα.
- Αντιδρώντας κλείνοντας στον εαυτό τους η κλαίνε.
- Ανασφάλεια για το σώμα τους και τη δύναμη τους.
- Δυσκολία στο να ενσωματωθούν στην ομάδα.
- Η σχολική απόδοση ποικίλει και τείνει να χειροτερεύει στο γυμνάσιο και στο λύκειο.

- Ελλάδα

1-10 μαθητές έχει πέσει θύμα . (Το 10-15% των Ελλήνων μαθητών).br>1-6 μαθητές δηλώνει ότι εκφοβίζει.
Το 8,5 % δηλώνει ότι υφίσταται σχολικό εκφοβισμό τουλάχιστον 2-3 φορές το μήνα. Το 15,8 % παραδέχεται ότι είναι θύτης.


Μορφές Bullying

- Άσκηση φυσικής βίας ( μπουνιές, κλωτσιές, αρπαγή υλικών)
- Λεκτικής βίας (απειλές, προσβολές ,κοροϊδίες ) και
- Ψυχολογικής βίας ( απομόνωση, αποκλεισμός, διασπορά κακόβουλων σχολίων και χαρακτηρισμών.)

<Cyberbullyingbr>
Μελέτες αποκάλυψαν ότι ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός σχετίζεται άμεσα με το σχολικό εκφοβισμό και μπορεί να αποτελεί τη συνέχειά του ή ακόμα να λειτουργεί και ως αντεκδίκηση για το σχολικό εκφοβισμό

Ενδεικτικά αναφέρονται κάποια παραδείγματα ηλεκτρονικού εκφοβισμού:

• «Ανάφλεξη» (Flaming):
• Παρενόχληση (Harassment):
• Δυσφήμιση (Denigration):
• Πλαστοπροσωπία (Impersonation):


 
 
Η φωτογράφηση έγινε από τον ΤΟΛΛΙΛΗ ΧΡΙΣΤΟ μαθητή της Β' τάξης