Ο κόμης Ιωάννης Καποδίστριας γεννήθηκε στην Κέρκυρα . Οι πρόγονοι των γονέων του ήταν εγγεγραμμένοι στη «Χρυσή Βίβλο – Libro d’ Oro» (κατάλογος ευγενών). Η οικογένειά του είχε προσφέρει πολλά στον υπόδουλο Ελληνισμό. Ο ίδιος σπούδασε ιατρική σε πανεπιστήμιο της Iταλίας, αλλά τον κέρδισε η πολιτική και η διπλωματία.
Λέγεται ότι ήταν ο σκιώδης πρόεδρος της Φιλικής Εταιρείας και αρχικά δεν επιθυμούσε ένοπλη εξέγερση κατά των Οθωμανών, αναμένοντας διπλωματικές εξελίξεις. Όταν όμως οι οπλαρχηγοί αποφάσισαν την επανάσταση, τη στήριξε με όλες του τις δυνάμεις. Το 1801 έγινε ένας από τους δύο διοικητές της Ιονίου Πολιτείας, σε ηλικία 25 ετών. Το 1807 αποδεικνύει ότι μπορεί να προσφέρει σπουδαίες υπηρεσίες στην πατρίδα καθώς οργάνωσε την άμυνα της Λευκάδας, την οποία ήθελε να καταλάβει ο Αλή Πασάς. Εκεί γνώρισε τον Κολοκοτρώνη, τον Νικηταρά και τον Μπότσαρη. Το 1809, έλαβε πρόσκληση από τον Τσάρο Αλέξανδρο να αναλάβει αποστολή στην Ελβετία προκειμένου να αποτραπεί η πορεία του Ναπολέοντα προς αυτήν (1813). Το Σύνταγμα και η διοικητική οργάνωση της Ελβετίας σε καντόνια οφείλονται στον Ιωάννη Καποδίστρια. Από το 1816 μέχρι το 1822 υπηρέτησε ως υπουργός εξωτερικών της Ρωσίας, προσπαθώντας πάντα να επηρεάσει τις αποφάσεις του Τσάρου υπέρ της Ελλάδας.
Στις 7-1-1828 φτάνει στο Ναύπλιο ως πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας. Έκτοτε έδωσε όλη του την ενέργεια και διέθεσε την προσωπική του περιουσία για να δημιουργήσει κράτος και να δώσει τέλος στις εμφύλιες διαμάχες. Είχε ισχυρούς φίλους στην Ευρώπη, των οποίων τη βοήθεια χρησιμοποίησε για την Ελλάδα. Τέτοιοι φίλοι ήταν ο τραπεζίτης Εϋνάρδος, ο σπουδαίος Γκαίτε κ.α.
Ως κυβερνήτης ο Καποδίστριας αναδιοργάνωσε τις ένοπλες δυνάμεις σε τακτικά σώματα υπό ενιαία διοίκηση, ίδρυσε τη σχολή Ευελπίδων και κατέστειλε την πειρατεία με τη βοήθεια του Α. Μιαούλη. Προσπάθησε και πέτυχε παράλληλα την επέκταση των συνόρων του νέου κράτους και την κατοχύρωση της ελληνικής ανεξαρτησίας. Προσπάθησε να ανοικοδομήσει το κατεστραμμένο εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας, ιδρύοντας πολλά αλληλοδιδακτικά, ελληνικά και χειροτεχνικά σχολεία. Ίδρυσε εκκλησιαστική σχολή στον Πόρο και ορφανοτροφείο στην Αίγινα. Επανασχεδίασε και ανοικοδόμησε τις κατεστραμμένες ελληνικές πόλεις, όπως το Ναύπλιο, το Άργος, το Μεσολόγγι , την Πάτρα. Χώρισε τη χώρα σε διοικητικές περιφέρειες. Προσπαθώντας να ενισχύσει την ελληνική οικονομία, ίδρυσε Εθνική Τράπεζα και έκοψε νομίσματα (φοίνικες) που αντικατέστησαν τα τουρκικά γρόσια. Παραχώρησε δάνεια στους νησιώτες για την αγορά πλοίων και την κατασκευή ναυπηγείων στον Πόρο και το Ναύπλιο. Τον Οκτώβριο του 1829 ίδρυσε το πρώτο αρχαιολογικό μουσείο στην Αίγινα για να διαφυλάξει τους ελληνικούς αρχαιολογικούς θησαυρούς .
Ενδιαφέρθηκε ειδικά για τη γεωργία, ίδρυσε τη Γεωργική Σχολή της Τίρυνθας και ενθάρρυνε την καλλιέργεια της πατάτας για να θρέψει το λαό του.. Το περίεργο είναι στον τρόπο, που βρήκε για να κάνει την πατάτα αποδεκτή. Αρχικά, εισήγαγε ένα φορτίο πατάτες και τις πρόσφερε στους πολίτες. Όμως κανείς δεν ενδιαφέρθηκε. Έχοντας, λοιπόν, γνώση των ελληνικών συνηθειών, διέταξε ολόκληρη η αποστολή των πατατών να ξεφορτώνεται σε δημόσια επίδειξη στις αποβάθρες του Ναυπλίου, αλλά να φυλάσσονται αυστηρά. Σύντομα κυκλοφόρησαν φήμες για τις πατάτες, ότι, αφού τόσο καλά φρουρούνταν, έπρεπε να είναι μεγάλης σπουδαιότητας. Και φυσικά κάποιοι δοκίμασαν να τις κλέψουν. Οι φρουρές είχαν διαταχθεί να κάνουν τα στραβά μάτια και να επιτρέπουν ουσιαστικά την κλοπή… Σύντομα όλες οι πατάτες του φορτίου είχαν κλαπεί και το σχέδιο του Καποδίστρια να τις εισάγει στην Ελλάδα είχε πετύχει!
Η αξία του αναγνωρίστηκε και από μεγάλους αντιπάλους του , όπως ο αυστριακός πολιτικός Μέτερνιχ που δήλωνε ορκισμένος εχθρός της ελληνικής επανάστασης. Είχε πει πως «ο πιο δύσκολος αντίπαλος είναι εκείνος που είναι απόλυτα έντιμος. Ένας τέτοιος είναι ο Ιωάννης Καποδίστριας».
Στις 27-9-1831 το πρωί, πηγαίνοντας στην εκκλησία στο Ναύπλιο, ο Καποδίστριας δολοφονήθηκε μετά από μακρά σύγκρουση που είχε με τους Μανιάτες και ιδιαίτερα με τους (μετέπειτα δολοφόνους του), τους Μαυρομιχάληδες ως αντίποινα για τη φυλάκιση του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη. Ο θάνατος του Καποδίστρια βύθισε στο πένθος όλο τον ελληνικό λαό και ο πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας πέρασε στην ιστορία ως ένας άνθρωπος που θυσιάστηκε για την πατρίδα του.
Το σώμα του ταριχεύτηκε . Ο αδερφός του το μετέφερε στην Κέρκυρα, όπου και βρίσκεται θαμμένο .
(Κυιμάς Στράτος, γ΄ τάξη)
Η δολοφονία του κυβερνήτη μπροστά στην εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνα …
Η Ρωξάνδρα Στούρτζα, που διετέλεσε κυρία επί των τιμών της αυτοκράτειρας Ελισάβετ, συζύγου του τσάρου Αλεξάνδρου του Α´, είναι «η μόνη γυναίκα που αγάπησε» ο Ιωάννης Καποδίστριας, πρώτος κυβερνήτης της Ελλάδας.
Ανάμεσα στον Καποδίστρια και στη Ρωξάνδρα Στούρτζα δημιουργείται μια βαθιά σχέση . Στις πολυάριθμες επιστολές που ανταλλάσσουν, της περιγράφει όλες τις χαρές, τις επιθυμίες, τις θλίψεις και τις ανησυχίες του. Ωστόσο, η σχέση αυτή δεν θα οδηγήσει σε γάμο. Θα μείνουν φίλοι για το υπόλοιπο της ζωής τους και η Ρωξάνδρα θα φοράει πάντοτε το δαχτυλίδι με τη χρυσή πεταλούδα που της χάρισε ο Καποδίστριας, σύμβολο του ανεκπλήρωτου έρωτα τους. Το δαχτυλίδι αυτό αποτυπώθηκε με ακρίβεια από τον γνωστό κοσμηματοπώλη Ηλία Λαλαούνη και φυλάσσεται σήμερα στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.
Το Κυβερνείο ή “Παλατάκι”, κατασκευάστηκε το 1829 σε σχέδια του Ιταλού αρχιτέκτονα Πασκουάλε Ιππολίτι. Το Κυβερνείο στέγαζε τα γραφεία της νεοσύστατης ελληνικής κυβέρνησης, την οικία του πρώτου Κυβερνήτη της Ελλάδος, Ιωάννη Καποδίστρια. Το κτήριο καταστράφηκε από πυρκαγιά το 1929 και στη συνέχεια κατεδαφίστηκε. Η ανέγερση του Κυβερνείου έγινε δαπάνη του Ιωάννη Καποδίστρια και με τη χορηγία ομογενών.
Όταν ο Καποδίστριας δολοφονήθηκε, ταριχεύθηκε στο κτήριο αυτό όπου και τοποθετήθηκε η σωρός για λαϊκό προσκύνημα. Μετά το θάνατο του Κυβερνήτη και την εγκατάσταση της Βασιλείας στην Ελλάδα, στο Κυβερνείο διέμεινε ο βασιλιάς Όθωνας. Το κτήριο τότε μετονομάστηκε σε «Βασιλικόν Παλάτιον», ενώ έμεινε γνωστό ως το «Παλατάκι».
Ο Καποδίστριας στο Ναύπλιο ασφάλισε πολλά κτήρια από πυρκαγιά σε Οίκο της Τεργέστης, γιατί σε πολλά πέτρινα κτίσματα προστέθηκαν όροφοι χτισμένοι με ξυλοδεσιά, τα οποία εύκολα έπαιρναν φωτιά. Στα κτήρια αυτά έβαζαν πινακίδες ασφαλιστηρίων και μερικές σώζονται μέχρι σήμερα.
Περπατώντας στους ιστορικούς δρόμους του Ναυπλίου, σε κάθε γωνιά του υπάρχει κάτι, που να θυμίζει αυτόν τον τόσο σημαντικό ηγέτη. Τι να πρωτοπροσέξεις; Το πρώτο ελληνικό Φαρμακείο στην πλατεία τριών Ναυάρχων, δίπλα από το σημερινό Δημαρχείο, όπου ταριχεύτηκε η σωρός του, την Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων την οποία ίδρυσε και σήμερα στεγάζεται το Πολεμικό Μουσείο ή τον ναό του Αγίου Σπυρίδωνα, όπου ακόμα υπάρχει το σημάδι από τη σφαίρα που τον σκότωσε;
Ο Ιωάννης Καποδίστριας ανέλαβε την ανοικοδόμηση της πόλης του Ναυπλίου. Με δική του πρωτοβουλία δημιουργείται, στα ευρωπαϊκά πρότυπα κεντρικών οδών, ο “Μεγάλος Δρόμος”, σημερινή οδός Βασιλέως Κωνσταντίνου. Ήταν ο μεγαλύτερος δρόμος του Ναυπλίου και οδηγούσε από το Κυβερνείο στην κεντρική πλατεία της πόλης, την πλατεία Συντάγματος. (τον βλέπετε)
Το πρώτο αργυρό νόμισμα του ελληνικού κράτους – ο φοίνικας !Το όνομα του προέρχεται από το μυθικό πουλί Φοίνικα και συμβολίζει την αναγέννηση της Ελλάδας, το σύμβολο που αποτελεί και τον θυρεό της Φιλικής Εταιρείας. Κόπηκε στην Αίγινα το 1828.
Χρυσό δαχτυλίδι που ανήκε στον Ιωάννη Καποδίστρια και φέρει το μονόγραμμά του (Ι.Κ). Το δαχτυλίδι ήταν δώρο στον Κυβερνήτη του εθνικού ευεργέτη Ιωάννη Δομπόλη. Ο Ι. Δομπόλης άφησε όλη του την περιουσία στο Ελληνικό κράτος με σκοπό την ίδρυση πανεπιστημίου με το όνομα “Καποδιστριακό”.
Επίσημη ζώνη του Ιωάννη Καποδίστρια, έργο της Anna Eynard-Lullin, συζύγου του Ελβετού φιλέλληνα τραπεζίτη Jean Gabriel Eynard. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.
Ρολόι τσέπης με αλυσίδα και σφραγίδες, δώρο του Ιωάννη Καποδίστρια στον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.
Ο τάφος του Καποδίστρια. Μονή πλατυτέρας, Κέρκυρα.
Η μνήμη του Καποδίστρια τιμάται ακόμα και σήμερα στην Ελβετία και στη Ρωσία.
Το άγαλμα του Καποδίστρια στην ομώνυμη πλατεία του Ναυπλίου με θέα το Παλαμήδι.
Άγαλμα του Ι. Καποδίστρια μπροστά στο πανεπιστήμιο Αθηνών που φέρει προς τιμήν του το όνομά του .
