Toν ήρωα ζωγράφισε η μαθήτρια της β΄ τάξης Αποστολία Δρουμαλιά!

Η στιγμή της σύλληψης του….

«Διάκος»
Μέρα του Απρίλη.
Πράσινο λάμπος,
γελούσε ο κάμπος
με το τριφύλλι.
Ως την εφίλει
το πρωινό θάμπος,
η φύση σάμπως
γλυκά να ομίλει.

Ο αγωνιστής, μια που το όπλο τού ήταν απαραίτητο για την ζωή του και γι’ αυτόν τον λόγο ο αχώριστος σύντροφός του, αποκτούσε ένα συναισθηματικό δέσιμο μαζί του. Έφτανε στο σημείο, λοιπόν, πολλές φορές να του δίνει μέχρι και όνομα. Ο Αθανάσιος Διάκος το καριοφίλι του το έλεγε “παπαδιά”. Το Καριοφίλι αυτό φυλάσσεται σήμερα στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο στην Αθήνα.

Ο Κωστής Παλαμάς (1859-1943), ο μεγάλος μας αυτός ποιητής, έγραψε:
“ Στης Αλαμάνας η Κλειώ το θρυλικό γεφύρι
τη δάφνη την αμάραντη κατέβηκε να σπείρει
κι η Ελευθερία, που τ’ άστρο της ανέσπερο στην πλάση,
το Λεωνίδα ανάστησε στο Διάκο το Θανάση.”
“Η μάχη της Αλαμάνας”, έργο της λαϊκής ζωγράφου Γιάννας Ξέρα.

Το γεφύρι της Αλαμάνας στις αρχές του 20ου αιώνα. Τότε περίπου καταστράφηκε ολοσχερώς σε κάποια μεγάλη πλημμύρα από τα ορμητικά νερά του Σπερχειού ποταμού.

η φετινή χρονιά που η Ελλάδα μας, γιορτάζει την επέτειο των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821, ο Δήμος Λαμιέων σε συνεργασία με την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, αποτίει ελάχιστο φόρο τιμής στους ήρωες Αθανάσιο Διάκο, Πανουργιά, Δυοβουνιώτη και τα παλικάρια τους που πολέμησαν ηρωικά στην Αλαμάνα. Θα αναδείξει τον τόπο της τελευταίας μάχης του Αθανασίου Διάκου στην Αλαμάνα με την αναστήλωση της ιστορικής γέφυρας και τη δημιουργία ενός σύγχρονου κέντρου ιστορικής ενημέρωσης, αξιοποιώντας την τελευταία λέξη της τεχνολογίας.

[Στο πανηγύρι τ’ Αγιαννιού]
Έγινα ως δεκατεσσάρων χρονών και πήγα εις έναν πατριώτη μου εις Ντεσφίνα. Ήταν γιορτή και παγγύρι τ’ Αγιαννιού. Πήγαμεν εις το παγγύρι• μόδωσε το ντουφέκι του να το βαστώ. Εγώ θέλησα να το ρίξω, ετζακίστη.
Τότε µ’ έπιασε σε όλον τον κόσμο ομπρός και με πέθανε εις το ξύλο. Δεν µ’ έβαλε το ξύλο τόσο, περισσότερον η ντροπή του κόσμου. Τότε όλοι τρώγαν και πίναν και εγώ έκλαιγα. Αυτό το παράπονον δεν ηύρα άλλον κριτή να το ειπώ να με δικιώσει, έκρινα εύλογον να προστρέξω εις τον Αϊ Γιάννη, ότι εις το σπίτι του μόγινε αυτήνη η ζημιά και η ατιμία.
Μπαίνω την νύχτα μέσα εις την εκκλησιά του και κλειώ την πόρτα κι αρχινώ τα κλάματα με μεγάλες φωνές και μετάνοιες• τ’ είναι αυτό οπούγινε σ’ εμέναν, γομάρι είμαι να με δέρνουν; Και τον περικαλώ να μου δώσει άρματα καλά κι ασημένια και δεκαπέντε πουγγιά χρήματα και εγώ θα του φκιάσω ένα μεγάλο καντήλι ασημένιον. Με τις πολλές φωνές κάμαμεν τις συμφωνίες με τον άγιον.
[ το καντήλι υπάρχει ακόμα και σήμερα στην εκκλησία της Δεσφίνας]

Ο Μακρυγιάννης στη νεκρική του κλίνη.  Δείχνει πολύ μεγαλύτερος από την ηλικία του λόγω των τραυμάτων που είχε αποκτήσει στη διάρκεια της ζωής του.
Πρώτη φορά τραυματίζεται το Σεπτέμβριο του 1821 στην περιοχή του Πέτα από πυροβόλο όπλο στη δεξιά κνήμη. Το βλήμα πιθανώς έμεινε μέσα χωρίς να αφαιρεθεί. Η δεύτερη φορά που τραυματίστηκε ήταν το 1825 στους Μύλους Αργολίδος στον πήχη του δεξιού χεριού του. Καθώς υπέφερε, οι γιατροί θέλησαν να τον ακρωτηριάσουν από το ύψος του ώμου, αλλά ο Μακρυγιάννης αντέδρασε και τελικά η επέμβαση δεν έγινε. Το χέρι βέβαια δεν γιατρεύτηκε τελείως αλλά του έμεινε στον δείκτη μια μικρή δυσχέρεια. Ο πιο σημαντικός όμως τραυματισμός που επηρέασε την ψυχική του υγεία σημειώθηκε στις 7 Οκτωβρίου 1826 στην πολιορκία της Ακρόπολης των Αθηνών από τις δυνάμεις του Κιουταχή. Δέχθηκε σε μια συμπλοκή τραύμα στο πλάγιο του τραχήλου (του λαιμού του δηλαδή). Πέφτοντας κάτω ποδοπατήθηκε από τους υποχωρούντες συμπολεμιστές του. Σηκώνεται και ξανατραυματίζεται στο αριστερό βρέγμα (στο κεφάλι πιο απλά) και αιμορραγεί πάλι στην ινιακή χώρα. Αφαίρεση του βλήματος από τον τράχηλο δεν επιχειρήθηκε ούτε ανάταξη των σπασμένων οστών του κρανίου αφού θα αύξανε την πιθανότητα ενδοκρανιακού αιματώματος.
Τα τραύματα είναι αυτά που επιτείνουν τις μελλοντικές ασθένειές του. Ιδιαίτερα τα τραύματα στο κεφάλι του προκαλούν επεισόδια ζάλης και μια κρίση απώλειας συνείδησης. Σ αυτά αποδίδονται διάφορα ψυχοπαθολογικά συμπτώματα και μια μορφή επιληψίας , που όσο περνούσαν τα χρόνια επιδεινώνονταν.

Τον Νικηταρά ζωγράφισε η μαθήτρια μας της α΄ τάξης Αξιαρλή Μυρτώ !

Ήταν, λέει, ο Νικηταράς (ηλικιωμένος πια) έξω από το Ναό της Ευαγγελίστριας.
Πέρασε από εκεί ένας εργαζόμενος της Ρωσικής Πρεσβείας και είδε τον παλαιό στρατηγό να κάθεται στα σκαλιά με απλωμένο το χέρι.
Ενημέρωσε για αυτό που είδε τον Ρώσο Πρέσβη. Συγκλονισμένος αυτός, την επόμενη Παρασκευή επισκέφτηκε ο ίδιος την εκκλησία για να διαπιστώσει αν αυτό που του ανέφεραν ήταν αληθές. Ο Νικηταράς όταν άκουσε τον ήχο από σκαρπίνια και όχι από τσαρούχια, κατάλαβε ότι αυτός που πλησιάζει δεν είναι κάποιος φτωχός και ταλαίπωρος αλλά κάποιο σημαίνον πρόσωπο και μάζεψε το χέρι του από ντροπή.
Ο Πρέσβης απευθύνθηκε στον Νικηταρά λέγοντάς του «Τι κάνετε εσείς εδώ Στρατηγέ στα σκαλιά της εκκλησίας;»
«Απολαμβάνω ελεύθερη Ελλάδα» απαντά ο Νικηταράς.
«Η πατρίδα, μου έχει παραχωρήσει μία πολύ καλή σύνταξη για να ζω αλλά έρχομαι κάπου κάπου εδώ στην εκκλησία για να βλέπω πως ζει ο απλός κόσμος» συνέχισε ο Στρατηγός.
Ο πρέσβης ο όποιος κατάλαβε αμέσως την υπερηφάνεια του Νικηταρά, τον χαιρέτησε με σεβασμό και ξεκίνησε να φύγει, αλλά διακριτικά άφησε να πέσει από την τσέπη του ένα πουγκί γεμάτο νομίσματα.
Ο Νικηταράς άκουσε τον ήχο που έκαναν τα νομίσματα πέφτοντας στο δάπεδο, έπιασε το πουγκί και απευθύνθηκε στον πρέσβη λέγοντάς του «Κύριε Πρέσβη, σας έπεσε το πορτοφόλι σας…».

Το σπαθί του Νικηταρά. Εθνικό Ιστορικό Μουσείο.
«Του Λεωνίδα το σπαθί
Νικηταράς θα το φορεί
Τούρκος σαν το ιδεί λιγώνει
και το αίμα του παγώνει».

«Γεια σου ωρέ Νικηταρά
πού χουν τα πόδια σου φτερά !»
Άγαλμα του Νικηταρά στο Χιλιομόδι Κορινθίας.

Μετά την είδηση του θανάτου του, οι σπουδαστές του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου τοποθέτησαν έκτυπο πλασμένο στο πρόσωπό του και αποτύπωσαν το πρόσωπό του. Σκοπός των φοιτητών ήταν να διασωθεί η μορφή του, ώστε να μπορέσουν οι γλύπτες του μέλλοντος να του φτιάξουν αγάλματα.

«Εγεννήθη εν τη οικία ταύτη εν έτει 1782» . Νέδουσα (Μεγάλη Αναστάσοβα) Μεσσηνίας